HİPOGLİSEMİ

Hipoglisemi Nedir?

Glukoz, vücudun en temel enerji kaynaklarından biridir. Özellikle beyin, glukozu doğrudan kullanır ve alternatif enerji kaynaklarından faydalanamaz. Bu nedenle glukoz seviyesindeki ani düşüşler, sinir sistemi üzerinde ciddi etkiler yaratabilir.

Glukoz, vücudun enerji kaynaklarından biridir. Ancak ketojenik diyet gibi karbonhidratı ciddi ölçüde kısıtlayan beslenme şekillerinde, vücut enerji için keton cisimciklerini kullanmaya başlar. Bu, glukoz seviyeleri düşük seyretse bile enerji açığının oluşmaması anlamına gelir.

Ancak bazı bireylerde, özellikle geçiş dönemlerinde (keto-adaptasyon sürecinde), reaktif hipoglisemi yaşanabilir. Bu durum yanlış gıda seçimi, uzun süreli açlık ya da elektrolit dengesizlikleri ile tetiklenebilir.

Ketojenik Bireylerde Hipoglisemi Neden Olur?

• Keto adaptasyon sürecinde kan şekeri regülasyonu oturmamış olabilir

• Gereğinden fazla insülin salınımı (reaktif hipoglisemi)

• Aşırı aralıklı oruç uygulamaları (özellikle 18 saat ve üzeri açlıklar)

• Yetersiz protein veya yağ alımı

• Elektrolit dengesizlikleri (özellikle sodyum, magnezyum, potasyum)

• Yoğun egzersiz sonrası yetersiz beslenme

Ketojenik Diyette Hipoglisemi Belirtileri Nelerdir?

Karbonhidrat ağırlıklı beslenen bireylerdeki tipik "şeker düşmesi" semptomları, keto bireylerde farklılık gösterebilir:

• Sersemlik hissi

• Göz kararması veya odaklanmada zorluk

• İç titremesi

• Baş ağrısı

• Hafif mide bulantısı

• Anksiyete veya ruh hali değişimi

Not: Bazı belirtiler “keto flu” ile karışabilir; bu yüzden keton ölçümü ve kan şekeri ölçümü ile ayrım yapılması önerilir.

Keto Uyumlu Hipoglisemi Müdahalesi

Ketojenik diyette şekerli meyve suyu veya ekmek gibi karbonhidratlarla müdahale etmek, diyeti bozar ve insülin dengesini sarsar. Bunun yerine:

Hafif Hipoglisemi İçin:

• 1 yemek kaşığı hindistan cevizi yağı veya MCT yağı

• 1-2 tam ceviz veya 6-8 badem gibi sağlıklı yağ ve lif içeren atıştırmalıklar

• Yarım avokado + zeytinyağı

• Tuzlu kemik suyu veya sodyum destekli içecek (özellikle sabah saatlerinde faydalı olabilir)

Orta Düzey Hipoglisemi İçin:

• 1 tatlı kaşığı çözünebilir lif takviyesi (ör. psyllium husk) + 1 tatlı kaşığı hindistan cevizi yağı karıştırılabilir

• Elektrolit destekleriyle birlikte MCT destekli bitki çayı veya süt alternatifi

Ciddi belirtilerde, bilinç kaybı riski varsa ketojenik prensiplerden bağımsız olarak glukoz takviyesi gerekebilir. Bu durumda tıbbi destek alınmalıdır.

Hipoglisemi Keto Beslenenlerde Nasıl Önlenir?

• Makro dağılımını doğru ayarla: Günlük yeterli miktarda yağ ve protein aldığından emin ol.

• Açlık sürelerini aşırıya kaçırma: 16:8 gibi oruç protokolleri güvenli olabilir ama kişisel toleransa dikkat edilmeli.

• Elektrolitlerini düzenli al: Magnezyum, potasyum, sodyum takviyeleri keto sürecinde kritik öneme sahiptir.

• Düşük glisemik indeksli sebzelerle lif alımını sürdür: İnsülin dengesini doğal yolla korur.

• Gün içindeki enerji seviyelerine göre yağ/protein ayarlaması yap.

Keto Dostu Hipoglisemi Destekleri

Bilimsel Kaynakça

1. Volek, J. S., & Phinney, S. D. (2011). The Art and Science of Low Carbohydrate Living.

2. Feinman, R. D., et al. (2015). Dietary carbohydrate restriction as the first approach in diabetes management. Nutrition, 31(1), 1–13.

3. Mayo Clinic. (2023). Low blood sugar (hypoglycemia). www.mayoclinic.org

4. Westman, E. C., et al. (2008). Low-carbohydrate nutrition and metabolism. The American Journal of Clinical Nutrition, 86(2), 27